Θεραπευτική Προσέγγιση:

Υπαρξιακή Συστημική Θεώρηση

Στην υπαρξιακή θεώρηση κεντρικός άξονας είναι ο άνθρωπος και αντιμετωπίζεται με σεβασμό η μοναδικότητα και η προσωπική του πορεία.

 

Σημαντικά στοιχεία της θεραπείας είναι η ελεύθερη βούληση και η ανάληψη προσωπικής ευθύνης από την πλευρά του θεραπευόμενου για να ερευνήσει, να κατανοήσει και να δώσει λύση στα προβλήματα του. Να γίνει οδηγός στη ζωή του και αναπτύσσοντας τις δυνατότητες του να χαράξει την προσωπική του πορεία.

 

Στην θεραπευτική διεργασία εξερευνώνται θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξης όπως το νόημα της ζωής, η ελευθερία, η απομόνωση και ο θάνατος με σκοπό την εστίαση στον αυθεντικό-οντολογικό τρόπο ζωής ο οποίος χαρακτηρίζεται από μια κατάσταση ετοιμότητας για προσωπική αλλαγή παίρνοντας σαν δεδομένο τη βαθιά  αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον εκτός από την κοινή ανθρώπινη μοίρα, τον θάνατο. Ο αυθεντικός-οντολογικός τρόπος ύπαρξης προϋποθέτει να είσαι ειλικρινής και αληθινός απέναντι στον εαυτό σου, να ζεις με σκοπό και συνείδηση.

 

Η συστημική προσέγγιση είναι επηρεασμένη από τη θεωρία συστημάτων, την θεωρητική βάση της κυβερνητικής, τον κονστρουκτιονισμό και κοινωνικό κονστρουκτιονισμό.

 

Βασική της παραδοχή είναι ότι το ΟΛΟ είναι διαφορετικό από το σύνολο των μερών του. Το ΟΛΟ λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο απ ότι τα μέρη του γιατί περιλαμβάνει εκτός από τις ενότητες, τις σχέσεις και τις αλληλαντιδράσεις των ενοτήτων αυτών. Συνεπώς σε ένα σύστημα ένας αριθμός από διεργασίες βρίσκονται σε συνεχή αλληλεξάρτηση, αλληλοσυσχέτιση και συναλλαγή.

 

Βασική αρχή της συστημικής προσέγγισης είναι η ολιστική αντίληψη των δεδομένων, αρχή που οδηγεί στη διεύρυνση του πλαισίου για τη μελέτη και την ερμηνεία των φαινομένων αυτών και η κυκλικότητα στον τρόπο λειτουργίας και διεύρυνσης τους. Κάθε συμπεριφορά εξετάζεται όχι μεμονομένα αλλά στο δυναμικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσεται.

 

Συνεπώς το πρόβλημα που ένα άτομο αναπτύσσει θεωρείται ως σύμπτωμα του όλου πλαισίου στο οποίο εντάσσεται. Η συμπεριφορά του ατόμου είναι αποτέλεσμα πρωτίστως της μη λειτουργικής δομής και τρόπου επικοινωνίας στο πλαίσιο στο οποίο το άτομο ανήκει. Το πιο κοντινό πλαίσιο είναι η οικογένεια και γι αυτό το λόγο η συστημική θεραπεία λέγεται και θεραπεία οικογένειας.

 

Αν οι διεργασίες μέσα στην οικογένεια ακολουθούν ανταγωνιστικές κατευθύνσεις, αν η καθημερινή εμπειρία συγκρούεται με ερμηνείες και αντιλήψεις της οικογένειας και του ευρύτερου κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου εμφανίζονται δυσλειτουργικές καταστάσεις και προβλήματα.

 

Η συστημική θεωρία ευνοεί την ευελιξία, την εξέλιξη και τις μετακινήσεις αντί της ακαμψίας και της απολυτότητας ώστε ο κύκλος της συναλλαγής και της αλληλεπίδρασης να καταστεί λειτουργικός και παραγωγικός.

 

Η θεραπευτική παρέμβαση απαιτεί από τον θεραπευτή να χρησιμοποιήσει τον εαυτό του , να ενωθεί με την οικογένεια και να βιώνει την πραγματικότητα όπως την βιώνουν τα μέλη της οικογένειας. Τον χαρακτηρίζει μια στάση ισοτιμίας απέναντι στον άνθρωπο ανεξαρτήτως παθολογίας.

 

Ο θεραπευτής ως φορέας αλλαγής αντιλαμβανόμενος τον περιορισμό του πλαισίου της εκάστοτε οικογένειας παρεμβαίνει με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά ώστε να παραχθεί ένας διαφορετικός πιο λειτουργικός και παραγωγικός τρόπος ζωής.

 

Ο συνδιασμός της υπαρξιακής με την συστημική προσέγγιση οδηγεί στη θέαση του ανθρώπου ως σύνθετη βιο-ψυχο-κοινωνική οντότητα που δεν αρκεί να εξεταστεί μεμονομένα και γραμμικά αλλά απαιτείται να εξεταστεί σε βάθος και σε σχέση με το περιβάλλον, τις σχέσεις και τις πεποιθήσεις του. Ο άνθρωπος αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως μέρος πολύπλοκων συστημάτων και διεργασιών, ανακαλύπτει ότι πολλοί ρόλοι, συνήθειες, συναισθήματα και σκέψεις είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης με τα συστήματα (οικογένεια, διαπροσωπικές σχεσεις, εργασία, κοινωνία) και αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες και τους περιορισμούς της ανθρώπινης φύσης αναλαμβάνει τον ρόλο του οδηγού για να επαναπροσδιορίσει στο εδώ και τώρα τον ρόλο του στην πορεία ζωής του.