Πληγώνοντας το σώμα για να επουλωθεί η ψυχή: Τι είναι ο μη αυτοκτονικός αυτοτραυματισμός;
Ο μη αυτοκτονικός αυτοτραυματισμός (στα αγγλικά: nonsuicidal self-injury ή NSSI) αναφέρεται στην σκόπιμη καταστροφή του ιστού του σώματος, όχι με πρόθεση αυτοκτονίας. Εμφανίζεται συχνότερα στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Ο αυτοτραυματισμός μπορεί να γίνει με κόψιμο, κάψιμο, ξύσιμο ή χτύπημα του δέρματος, του σώματος, ενώ οι μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν παράλληλα. Δεν είναι σημάδι απελπισίας, τρέλας ή ανικανότητας να ζήσει το άτομο μια καλή ζωή. Δεν καθορίζει το πρόσωπο. Αποτελεί τρόπο αντίδρασης, τρόπο απόκτησης του ελέγχου των έντονων συναισθημάτων και γίνεται εθιστικό, επειδή δίνει την εντύπωση σε όσους αυτοτραυματίζονται ότι εκείνη την στιγμή λαμβάνουν την βοήθεια που χρειάζονται. Ο πόνος που προκαλούν τα πρόσωπα στο σώμα τους είναι μικρότερος από αυτόν στην ψυχή τους.
Είναι σημαντικό να γίνει διάκριση του μη αυτοκτονικού αυτοτραυματισμού από την απόπειρα αυτοκτονίας. Τα πρόσωπα που αυτοτραυματίζονται δεν θέλουν να προκαλέσουν τον θάνατό τους. Επίσης, είναι διαφορετικές οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται και είναι και διαφορετική η συχνότητα που γίνονται, ενώ διαφέρει, επίσης, ο βαθμός της προκαλούμενης σωματικής βλάβης. Οι διαφορές αυτές, ωστόσο, δεν αποκλείουν την συνύπαρξή τους, ενώ τα βιβλιογραφικά δεδομένα είναι αντιφατικά. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται είτε ότι ο μη αυτοκτονικός αυτοτραυματισμός δρα εκφορτιστικά για την ψυχική ένταση και τα αρνητικά συναισθήματα και επομένως μειώνεται η πιθανότητα αυτοκτονικότητας, είτε ότι ο μη αυτοκτονικός ιδεασμός και η αυτοκτονία αποτελούν πόλους του ίδιου φάσματος με αρχή τον μη αυτοκτονικό αυτοτραυματισμό και με τέλος την απόπειρα αυτοκτονίας. Ενώ, δηλαδή, μπορεί να μην υπάρχει η πρόθεση θανάτου, ο αυτοτραυματισμός ίσως είναι τόσο έντονος που να οδηγήσει εκεί.
Οι λόγοι που προηγούνται του μη αυτοκτονικού τραυματισμού θα μπορούσαν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: ενδοπροσωπικοί και διαπροσωπικοί. Στην πρώτη κατηγορία βρίσκονται οι λόγοι που αφορούν είτε την ανακούφιση των αρνητικών συναισθημάτων με σκοπό την ηρεμία, είτε την αυτοτιμωρία. Αποτελεί και έναν τρόπο έκφρασης των τόσο έντονων αρνητικών συναισθημάτων. Κάποια πρόσωπα με κατάθλιψη αναφέρουν ότι τους κάνει παροδικά να αισθάνονται πολύ καλύτερα. Στην δεύτερη κατηγορία βρίσκονται οι λόγοι που αφορούν τους άλλους, δηλαδή ο αυτοτραυματισμός γίνεται με σκοπό να γίνουν εμφανή τα σημάδια της δυσφορίας του προσώπου στους άλλους, ή να επηρεαστούν οι άλλοι, όμως οι μελέτες δείχνουν ότι οι διαπροσωπικοί λόγοι είναι πιο σπάνιοι σε σχέση με τους ενδοπροσωπικούς.
Τα πρόσωπα που έχουν στο περιβάλλον τους ανθρώπους που αυτοτραυματίζονται είναι σημαντικό να μπουν σε διεργασία κατανόησης του τι συμβαίνει και όχι να υποδείξουν στα πρόσωπα απλώς να σταματήσουν να αυτοτραυματίζονται. Ο αυτοτραυματισμός αποτελεί μια σύμπλοκη διαδικασία.
Ο αυτοτραυματισμός μπορεί να είναι τρομακτικός τόσο για τα ίδια τα πρόσωπα που αυτοτραυματίζονται, όσο και για αυτούς που έχουν στο περιβάλλον τους κάποιον που αυτοτραυματίζεται. Ωστόσο, η αυτοτραυματική συμπεριφορά είναι θεραπεύσιμη.
Τα πρόσωπα που αυτοτραυματίζονται μπορούν να βοηθηθούν με προσωπική ή ομαδική θεραπεία. Στην προσωπική θεραπεία το πρόσωπο που αυτοτραυματίζεται μαθαίνει πώς να μιλά για όσα νιώθει και πώς να νιώθει όλα του τα συναισθήματα χωρίς να βλάπτει τον εαυτό του. Η θεραπεία παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για να εκφραστούν και να αντιμετωπιστούν όλα τα αρνητικά συναισθήματα. Η ομαδική θεραπεία μπορεί να οδηγήσει τα μέλη της στην κατανόηση των καταστάσεων που οδήγησαν στην αυτοτραυματική συμπεριφορά και στην αντιμετώπισή τους με έναν πιο αποδοτικό και ασφαλή τρόπο, ο οποίος θα οδηγήσει τα πρόσωπα να ελπίζουν για μια ευχαριστιακή ζωή.
